Θεραπείες

O καρκινικός πόνος συνιστά μια πολύ δύσκολη στην αντιμετώπισή της κατάσταση, καθώς εμπεριέχει πόνο από διάφορα σημεία και όργανα του σώματος. Ο πόνος μπορεί να προέρχεται από τον ίδιο τον όγκο ή τις μεταστάσεις του, ή από τις ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας (ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, χειρουργική επέμβαση) και σχεδόν πάντα απαιτεί πολυπαραγοντική θεραπεία. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή (με απλά αναλγητικά, οπιοειδή αναλγητικά, αντιεπιληπτικά και αντικαταθλιπτικά φάρμακα κ.α.), καθώς και ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες, όπως διηθήσεις νεύρων, αποκλεισμούς του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, κεντρικούς νευρικούς αποκλεισμούς, τοποθέτηση υποδόριας αντλίας συνεχούς έγχυσης αναλγητικών παραγόντων ή ακόμη και αντλίες υπαραχνοειδούς έγχυσης αναλγητικών, αναλόγως της έντασης, της ποιότητας και της ανθεκτικότητας του πόνου. Ο στόχος του ιατρού είναι να ανακουφίσει τον ασθενή με πολυδύναμο, ολιστικό τρόπο ώστε να αντιμετωπιστούν όλες οι παράμετροι που είτε προκαλούν, είτε συνοδεύουν, είτε προκαλούνται από τον πόνο και διαταράσσουν την ποιότητα ζωής του ατόμου.

H οστεοαρθρίτιδα γόνατος αποτελεί πολύ συχνή πάθηση.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο της άρθρωσης που αυξάνεται κατά την κίνηση και βελτιώνεται στην ανάπαυση, ορισμένες φορές οίδημα, αίσθηση δυσκαμψίας και καύσους, κριγμό κατά την κίνηση  και ελάττωση της κινητικότητας και κατά συνέπεια της λειτουργικότητας.   

Η αντιμετώπιση του πόνου περιλαμβάνει συντηρητικές και επεμβατικές μεθόδους. Οι συντηρητικές στηρίζονται κατά κύριο λόγο στην φαρμακοθεραπεία (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αναλγητικά), καθώς και σε ενδοαρθρικές εγχύσεις με σκευάσματα υαλουρονικού ή κορτικοστεροειδή σε ορισμένες περιπτώσεις. Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί τη θεραπεία εκλογής για τους περισσότερους ασθενείς με προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ασθενείς που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση, κυρίως λόγω συνοδών νοσημάτων ή κακής γενικής κατάστασης της υγείας τους. Για το λόγο αυτό, τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί διάφορες άλλες ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι, οι οποίες στοχεύουν κυρίως στην αντιμετώπιση του πόνου, χωρίς όμως να επηρεάζουν την έκβαση της ίδιας της νόσου.

Μία από αυτές είναι η απονεύρωση των αισθητικών κλάδων της άρθρωσης του γόνατος (genicular nerves radiofrequency ablation) με ραδιοσυχνότητες, υπό ακτινοσκοπική ή υπερηχογραφική καθοδήγηση. Τα νεύρα αυτά είναι καθαρά αισθητικοί κλάδοι και η καταστροφή τους μέσω ραδιοκαύσης προκαλεί αναλγησία η οποία διαρκεί από 3 μήνες έως και 1 έτος σε ορισμένους  ασθενείς.

Η όλη διαδικασία δεν διαρκεί περισσότερο από 30 λεπτά, γίνεται υπό άσηπτες συνθήκες χειρουργείου και υπό ακτινοσκοπική ή υπερηχογραφική καθοδήγηση και ο ασθενής μετά από 1 ώρα μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι.

Η βελτίωση που ακολουθεί αφορά τόσο τον πόνο όσο και την λειτουργικότητα του ασθενούς, ενώ η ικανοποίηση από τη θεραπεία φαίνεται να είναι υψηλή στις διάφορες μελέτες. Η τεχνική θεωρείται από τις ασφαλέστερες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές. Το αποτέλεσμα συνήθως γίνεται εμφανές μετά από 2 έως 4 εβδομάδες και η διάρκειά του ποικίλλει από 3-6 μήνες ή περισσότερο στις διάφορες μελέτες.

​

H μεθερπητική νευραλγία συνιστά μια ιδιαίτερα επώδυνη κατάσταση, η οποία προκύπτει μετά από νόσηση από έρπη ζωστήρα. Μπορεί να προσβάλει όλες τις ηλικίες, αλλά αφορά κυρίως μεγαλύτερους ασθενείς, όπου και η επίπτωση του χρόνιου πόνου είναι αυξημένη.

Εκδηλώνεται με έντονο πόνο στην περιοχή προσβολής από τον ιό, ή και σε παρακείμενες περιοχές, ο οποίος παραμένει μετά την ίαση από το εξάνθημα. Ο πόνος έχει νευροπαθητικά χαρακτηριστικά, όπως αίσθηση σαν "καρφίτσες και βελόνες", καύσος, ηλεκτρικό ρεύμα, υπερβολική ευαισθησία στο άγγιγμα ή στα ρούχα, με συνοδό υπαισθησία ή και αναισθησία της περιοχής.

Η αντιμετώπιση είναι εξειδικευμένη και αποτελείται από συντηρητικές μεθόδους (κατάλληλη φαρμακοθεραπεία και εφαρμογή ειδικών επιθεμάτων) ή και επεμβατικές μεθόδους σε ανθεκτικές περιπτώσεις.

Η αποτελεσμεατική αντιμετώπιση της μεθερπητικής νευραλγίας είναι βασική στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και πρέπει να γίνεται έγκαιρα.

Η οσφυαλγία αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία επίσκεψης σε ένα ιατρείο πόνου.
Οι αιτίες είναι πολλές, αλλά τις περισσότερες φορές αφορούν μη ειδική οσφυαλγία, χρόνια ή οξεία ριζιτιδική συνδρομή και σπονδυλική στένωση.
Η διερεύνηση περιλαμβάνει την λεπτομερή λήψη ιστορικού και κλινική εξέταση του ασθενούς έτσι ώστε να αποκλειστούν επείγουσες αιτίες που χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης και στη συνέχεια, αναλόγως της περίπτωσης μπορεί να απαιτηθεί απεικονιστικός έλεγχος, συνήθως με μαγνητική τομογραφία.
Η αντιμετώπιση είναι ανάλογη της αιτίας. Πάντα περιλαμβάνει συντηρητικές μεθόδους, με φαρμακοθεραπεία και φυσικοθεραπεία όπου έχει ένδειξη, ενώ οι επεμβατικές θεραπείες ακολουθούν.
Παραδείγματα επεμβατικών θεραπειών για πόνο που οφείλεται σε οσφυαλγία ειναι:
- διήθηση ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων
- επισκληρίδιος έγχυση κορτικοστεροειδούς
- επισκληρίδιος συμφυσιόλυση
- διήθηση ιερολαγονίων αρθρώσεων

Περίπου το 20% των ασθενών με κεφαλαλγία όλων των μορφών (ημικρανία, αθροιστική κεφαλαλγία, κεφαλαλγία τάσεως), δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή και καταλήγουν στη λεγόμενη ανθεκτική, χρόνια κεφαλαλγία, πολλές φορές με κατάχρηση αναλγητικών φαρμάκων και μεγάλη επίδραση στην ποιότητα ζωής. Επίσης υπάρχουν ασθενείς που έχουν σοβαρές αντενδείξεις για κάποια από τα προτεινόμενα φαρμακευτικά σκευάσματα και έχουν ανάγκη από μια άλλη θεραπευτική προσέγγιση.
Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον για τις επεμβατικές θεραπείες έχει αυξηθεί πολύ όπως φαίνεται από τo πλήθος των δημοσιευμένων επιστημονικών μελετών, αλλά και τις παρουσιάσεις σε διεθνή συνέδρια. Οι επεμβατικές θεραπείες του χρόνιου πόνου και της κεφαλαλγίας έχουν ένα ευρύ φάσμα που κυμαίνεται από τις ελάχιστα έως πολύ επεμβατικές.
Οι ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες περιλαμβάνουν αποκλεισμούς (διηθήσεις) περιφερικών νεύρων με τοπικά αναισθητικά και/ή στεροειδή, όπως και γαγγλίων της κεφαλής και του τραχήλου, ανάλογα με τον τύπο της κεφαλαλγίας και την επικρατούσα συμπτωματολογία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η διήθηση των ινιακών νεύρων, η διήθηση διαφόρων περιφερικών κλάδων του τριδύμου νεύρου, όπως επίσης ο αποκλεισμός του σφηνοϋπερώιου, αστεροειδούς και γασσέρειου γαγγλίου σε διάφορες μορφές κεφαλαλγίας. Περισσότερο εξελιγμένη τεχνική κατόπιν θετικής ανταπόκρισης στην αρχική δοκιμαστική διήθηση περιφερικών νεύρων, αποτελεί η εφαρμογή παλμικής ραδιοσυχνότητας σε ορισμένα από τα νεύρα αυτά, κυρίως στα ινιακά (μείζον και έλασσον) νεύρα της κεφαλής. Οι μείζονες επεμβατικές πράξεις αφορούν την εφαρμογή ραδιοσυχνότητας επί του σφηνοϋπερώιου γαγγλίου, αλλά κυρίως τη νευροδιέγερση, τόσο η περιφερική (ινιακών νεύρων) όσο και η κεντρική (υποθαλάμου).
Όλες οι επεμβατικές τεχνικές πρέπει να πραγματοποιούνται σε πλήρως εξοπλισμένα κέντρα, τηρώντας όλους τους κανόνες ασφαλείας, από ιατρούς που διαθέτουν την κατάλληλη εκπαίδευση για την πραγματοποίηση των τεχνικών, αλλά και την ολιστική αντιμετώπιση της ίδιας της κεφαλαλγίας και των τομέων της ζωής που αυτή επηρεάζει.